Een filosofieles

30 december 2014 - Paracas, Peru

Laat ik beginnen met me te verontschuldigen gezien ik nu drie dagen achter elkaar blog, normaliter ben ik niet zo heel erg bloggerig zoals je waarschijnlijk hebt gemerkt. Vandaag had ik echter een ideetje voor een hopelijk leuk verhaal wat ik niet kon laten, daarom bij deze. Het begint met een uitleg over taalfilosofie van de vroeg 20ste eeuw maar geloof me dit heeft later betrekking op iets wat ik vandaag beleefd heb. Haak dus niet te vroeg af, of wel, wat kan het mij ook eigenlijk schelen.

In de vroeg 20ste eeuw hadden veel filosofie de opvatting dat taal een weerspiegeling is van de werkelijkheid. Dat wil zeggen woorden verwijzen naar bepaalde dingen in de wereld en combinaties van woorden (oftewel zinnen) geven weerspiegelen daarmee de stand van zaken (sachverhalt). Om te zien of een zin waar is hoef je alleen maar naar de wereld te kijken en kijken of de zin overenkomt met de werkelijkheid. Deze opvatting zorgt voor een aantal problemen waar ik gelukkig niet allemaal stil bij ga staan. Eén probleem waar de filosoof Gottlob Frege voor stond was het probleem van de avond- en de ochtendster. Vroeger dachten wij dat de avond- en  ochtendster twee apparte dingen waren, tot wij er achter kwamen dat dit eigenlijk het gereflecteerde licht is van Venus. In feite is de avond en ochtend ster dus hetzelfde object. Als je opvatting is dat woorden naar bepaalde objecten in de werekelijkheid verwijzen zorgt deze ontdekking voor een probleem. Dit maakt namelijk de zin: "de avondster is de ochtendster" waar (immers je kijkt naar de werkelijkheid en ziet dat het naar het zelfde object verwijst). Hiermee kunnen we de woorden dus inwisselbaar gebruiken. We bedoelen echter twee compleet andere dingen met de avondster en de ochtendster. Immers de avondster schijnt ´s avonds en de ochterster schijnt ´s ochtends. Voor dit probleem heeft de filosoof Gottlob Frege een oplossing bedacht. Woorden hebben volgens hem niet alleen een Sinn (verwijzing naar de werkelijkheid) maar ook een bedeuting (het idee achter het woord). In het geval van de avond- en ochtendster hebben de woorden dus dezelfde Sinn maar een andere bedeutung.

Dit onderschijt brengt mij bij een overdenking die ik vandaag had bij een bezoek de oase van Huacacina (nabij Ica). Het woordt oase heeft een verschillende sinn en bedeutung. Zo is de sinn van oase: een locatie van water in het midden van een woestijn. De bedeutung, oftewel wat we bedoelen met het woordt, is echter: een locatie van uitzonderlijke schoonheid. In het geval van Huacacina kan men erg goed het onderschijt maken tussen de twee. Al verwijst Huacacina wel naar de sinn van het woord oase, het verwijst niet naar de bedeutung. Bij een oase denk je aan iets beelderig schoons, Huacacina was dat niet echt. Ja het was wel een beetje mooi, maar het was vooral een stukje modderig water met wat palmbomen. Beetje een tegenvaller dus, al werd mij dit wel aangeraden door een aantal reizigers. Het is wel een locatie waar je uitzonderlijk leuk zandbuggy kan rijden en goed kan zandsurfen, als je dit niet trekt (ik ben absoluut geen "thrill seeker"), dan heeft deze locatie dus weinig te bieden. Dit zijn de de dingen waar een reizende filosoof zoal aan denkt als hij/zij (in de geval hij) in de bus zit.

PS. Ica was wel leuk al had ik de lokale musea niet kunnen vinden. De zandkleurige kerkjes en het moderne plaza de armas gaven echter wel een leuk gezicht. De batterij van mijn Camera was echter op, helaas dus geen foto´s, maar misschien is dat ook niet erg gezien de hoeveelheid foto´s van gisteren.

1 Reactie

  1. Harold:
    31 december 2014
    Hey Anne. Leuke overdenking. In het licht daarvan vind ik Wittgenstein ook erg boeiend, zoals zijn uitspraak 'Woruber mann nicht sprechen kann, muss mann schweigen'. Taal maakt de werkelijkheid en beheersing van taal en uitgebreidheid vocabulaire kleurt dus ook je werkelijkheid. Is trouwens sinn en bedeutung niet hetzelfde als denotatie (letterlijke betekenis) en connotatie (variabele betekenis, betekenis in de context)?